Μαρία Ορφανού
Ψυχολόγος
Ορφέως 71
Παλαιό Φάληρο
Αθήνα
ΜΑΡΙΑ ΟΡΦΑΝΟΥ - ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ B.Sc., M.A.
Συμπτώματα της κατάθλιψης
Επειδή η οικονομική κρίση μας έχει επηρεάσει σε όλους τους τομείς της ζωής μας, στις συνθήκες διαβίωσης, στις σχέσεις μας με τους γύρω μας, τον σύντροφό μας και συνήθως στο τι κάνουμε για να ευχαριστήσουμε τον ίδιο μας τον εαυτό, είναι φυσικό τα ποσοστά κατάθλιψης να έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Το ακούμε άλλωστε συνεχώς από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης που μιλούν για τη δραματική άνοδο στο ποσσοστό αυτοκτονιών στη χώρα μας. Θεωρώ λοιπόν οτι πρέπει να υπάρχει ένα άρθρο στον ιστότοπο αυτό με τα συμπτώματα της κατάθλιψης.
Να ξέρετε πως ένα καταθλιπτικό επεισόδιο, ανάλογα με την σοβαρότητά του βέβαια, μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο τη διάθεσή μας αλλά και τον τρόπο που σκεφτόμαστε, τη θέλησή μας να κάνουμε πράγματα, τη φυσική μας κατάσταση και την κινητικότητά μας. Ας
δούμε όμως τα συμπτώματα λεπτωμερώς.
Συναισθηματικά συμπτώματα
Οι περισσότεροι άνθρωποι που βιώνουν ένα καταθλιπτικό επεισόδιο αισθάνονται υπερβολικά λυπημένοι, "άδειοι" μέσα τους, απελπισμένοι και μόνοι. Μπορεί να κλαίνε συχνά αλλά στις πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να νιώθουν οτι θέλουν να κλάψουν αλλά δεν μπορούν. Αισθάνονται πως κανείς δεν μπορεί να τους βοηθήσει, ούτε και ο εαυτός τους. Μερικοί επίσης νιώθουν έντονο άγχος και θυμό. Αισθήματα στοργής για συγγενικά πρόσωπα ή φίλους μπορεί να χαθούν.
Συμπτώματα σχετικά με τη θέληση να κάνουμε πράγματα
Ένας άνθρωπος με κατάθλιψη συνήθως δεν έχει τη θέληση να συμμετέχει σε οποιαδήποτε δραστηριότητα. Χάνεται η πρωτοβουλία, ο αυθορμητισμός και η ευχαρίστηση από οτιδήποτε κι αν κάνει. Πολλές φορές πρέπει να πιέσει τον εαυτό του για να πάει στη δουλειά, να συζητήσει, να βγει με φίλους ή να κάνει σεξ. Στις σοβαρότερες περιπτώσεις, ο ασθενής δε θέλει και δεν μπορεί καν να σηκωθεί το πρωί από το κρεβάτι. Η μόνη θέληση που μένει σε μερικούς ανθρώπους είναι να αυτοκτονήσουν για να ξεφύγουν από αυτήν τη ζωή και να γλιτώσουν οι άλλοι από αυτούς.
Συμπτώματα σε σχέση με τη συμπεριφορά
Οι καταθλιπτικοί άνθρωποι αρχίζουν να κάνουν όλο και λιγότερα πράγματα στην καθημερινότητά τους που στο τέλος καταλήγουν να περνούν την περισσότερη μέρα στο κρεβάτι. Οπιοαδήποτε δραστηριότητα τους εξαντλεί.
Μπορεί να κινούνται αργά, να μιλούν αργά και σιγά, με μεγάλες παύσεις και χωρίς διακυμάνσεις στη φωνή. Δεν κοιτάζουν συχνά τον άλλο, κοιτάζουν κάτω, μπορεί να καμπουριάζουν, το κεφάλι φαίνεται σαν να κρέμεται και εκφράζονται ελάχιστα με τα χέρια ή το πρόσωπό τους. Πιο σπάνια όμως μπορεί να δούμε το αντίθετο. Να είναι υπερκινητικοί, να μην μπορούν να κάτσουν, τα χέρια να κουνιούνται ασταμάτητα και να μην σταματούν να μιλούν.
Γνωσιακά συμπτώματα
Τα άτομα με κατάθλιψη έχουν αρνητική άποψη για τον εαυτό τους. Περιγράφουν τον εαυτό τους ως κατώτερο από τους άλλους, άρα επηρεάζεται η αυτοπεποίθησή τους και αισθάνονται ενοχές. Πιστεύουν πως αυτοί φταίνε για οπιαδήποτε παλιά ή τωρινή αποτυχία στη ζωή τους αλλά και για οτι αρνητικό συμβαίνει που μπορεί να μην έχει καμία σχέση με τους ίδιους. Μπορεί να έχουν την αντίληψη πως είναι άχρηστοι, κακοί ή δεν τους θέλει κανείς. Ένα άλλο γνωσιακό σύμπτωμα είναι οι απαισιόδοξες αντιλήψεις τους για το μέλλον. Τίποτα δεν θα αλλάξει ή θα καλυτερέψει. Όλα είναι μαύρα, περιμένουν το χειρότερο να συβεί και τα πάντα να καταρεύσουν. Η νοητική ικανότητα είναι άλλος ένας τομέας που επηρεάζεται. Μπερδεύονται εύκολα, δεν θυμούνται πράγματα, αποσπάται εύκολα η προσοχή τους και δεν μπορούν να λύσουν το παραμικρό πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπίσουν. Επηρεάζεται λοιπόν η μνήμη, η προσοχή και η λογική ικανότητα του ατόμου.
Σωματικά συμπτώματα
Η κατάθλιψη συχνά συνοδεύεται από σωματικά συμπτώματα όπως πονοκεφάλους, γαστρεντερικά προβλήματα, ζάλη, ενοχλήσεις στο στήθος ή πόνος σε όλο το σώμα. Συχνά παρατηρούνται προβλήματα στην όρεξη και ύπνο. Η όρεξη χάνεται και χάνουν βάρος αλλά σε μερικούς ανθρώπους αυξάνεται υπερβολικά η όρεξη και παχαίνουν. Αλλαγές εκτός από το βάρος, έχουμε και στον ύπνο. Οι άνθρωποι που βιώνουν ένα καταθλιπτικό επεισόδιο παραπονιούνται για αϋπνίες, μπορεί να ξυπνούν συχνά το βράδυ και να μην μπορούν να ξανακοιμηθούν ή μπορεί να δούμε να κοιμούνται υπερβολικά, ακόμα και 15 ώρες, αλλά και πάλι να ξυπνούν νιώθοντας εξαντλημένοι.
Αυτά λοιπόν είναι τα συμπτώματα της κατάθλιψης. Να επισημάνω μόνο πως μπορεί καθώς τα βλέπετε να νομίζετε πως τα έχετε όλα, όπως συχνά συμβαίνει στους φοιτητές ψυχολογίας όταν αρχίζουμε να διαβάζουμε όλες τις αρρώστιες. Δεν σημαίνει ότι πάσχετε από κατάθλιψη. Ένας ειδικός βλέπει την σοβαρότητα της κατάστασης πολύ προσεκτικά πριν καταλήξει σε μία τέτοια διάγνωση. Από την άλλη δεν σας λέω βέβαια να αγνοήσετε συμπτώματα που νιώθετε μέσα σας πως είναι σοβαρά. Μπορεί να περνάτε ένα καταθλιπτικό επεισόδιο εξαιτίας ενός ψυχολογικού τραύματος και να μην σας ξανατύχει ποτέ ή να είναι μία πιο ήπια μορφή κατάθλιψης που ονομάζεται δυσθυμία. Μία επίσκεψη σε κάποιον ειδικό που θα αξιολογήσει αν χρειάζεστε ψυχολογική θεραπεία ή φαρμακευτική αγωγή ή τίποτα, ίσως να σας βοηθήσει.